Fight, Flight, Freeze AND FAWN!
Fawn: Trauma response, People pleasing.
In relatie tot stress kennen we de termen fight, flight, als overlevingsgedrag. Een wat minder bekende, uiting van overlevingsgedrag is fawning. Een fawn is een reekalf en fawning geeft een vorm van weerloosheid aan. Een goede Nederlandse vertaling in het rijtje van vechten of vluchten is er niet.
Fawning is een staat waarin onbewust en vanzelf, vanuit ons traumastuk, aan veiligheid de voorkeur wordt gegeven boven het vechten of vluchten. We zorgen er dan voor dat we niet opvallen en niet tot last zijn voor anderen
Misschien ken je dat, bij jezelf of bij iemand in jouw omgeving, of kun je het je voorstellen? Dat je bent bereid voor jouw veiligheid, het verlies van jouw eigen behoeften, wensen en verlangens en jouw grenzen als prijs te betalen:
Ø Je kunt moeilijk nee zeggen
Ø Je blijft mensen behagen om in verbinding te kunnen blijven
Ø Je hebt de onbewuste overtuiging dat het beter is jezelf weg te cijferen
Ø Je blijft zwijgen voor de lieve vrede.
Ø Je laat je makkelijk voor het karretje van een ander spannen.
Ø Beter dit, dan te worden afgewezen.
WAT
Stephen W. Porges (geboren 1945), Amerikaanse psycholoog en neurowetenschapper. Psychiatrisch professor North Carolina Universiteit.
Boek: The Polyvagal Theory: Neurophysiological foundations of Emotions, Attachment, Communication, and Self-regulation (Norton, 2011)
Fawning is een stressreactie die ons in staat stelt omwille van onze overleving een “veilig en sociaal” gevoel te creëren. Als de situatie te onveilig is en wij niet in staat zijn om weg te komen van het “gevaar” dan is aanpassing de beste strategie. Je bent veilig als je degene waarbij je de dreiging voelt pleziert en tevreden stelt.
Fawning ontstaat vaak al in de kinderjaren
Misschien moest je als jong kind al voor je vader of moeder zorgen en ben je hun last gaan dragen. Misschien mocht je helemaal niet boos zijn thuis, of je angsten laten zien. Jongens huilen immers niet en meisjes gedragen zich netjes en aangepast. In ieder geval was er te weinig veiligheid om jouw gevoelens te tonen en jezelf te kunnen zijn
Als kind ben je weerloos en afhankelijk van jouw omgeving. Als deze omgeving onveilig was door ouders die geen veiligheid konden bieden of omdat je ouders niet voor je konden zorgen dan is Fawning een voor de hand liggend patroon. Als kind kun je hier niet tegen vechten en je kunt niet weg. Je zult je dus aan gaan passen. Want als je lief bent dan mag je misschien wel blijven en wordt er niemand boos op je.
Fawning is een zijnstoestand waarin je jezelf verliest omdat je dingen doet of zegt die tegen je eigen gevoel ingaan. Je geeft je eigen behoefte op uit angst dat het voor jezelf op komen of uit de situatie gaan, nog onveiliger voor je maakt. Hoe minder bedreigend je bent, hoe groter de kans wordt dat de ander minder gevaarlijk voor je wordt. Dus je blijft lief lachen en zegt aardige dingen, je past je aan en gaat voor de harmonie.
Ogenschijnlijk ben je kalm en lijk je in controle te zijn. Lijken je acties weloverwogen maar ondertussen doe je zo ongeveer alles, inclusief je eigenwaarde verliezen, om maar door de stressvolle situatie heen te komen.
Probeer je je grenzen te stellen dan zijn deze zo vloeibaar dat de ander ze niet eens opmerkt. Je geeft voorrang aan wat we denken dat anderen van ons willen in plaats van voor jezelf op te komen.
In de microexpressie in het gezicht echter, met name het gebied rond de ogen, is te zien dat de lieve lach niet echt is. Ook in de andere van de 6 communicatiekanalen zoals stemgeluid, en intonatie, zijn afwijkingen ten opzichte van de echte rustige ontspannen en zelfbewuste staat waar te nemen. Je communiceert incongruent waardoor je ook weer voor jouw omgeving onvoorspelbaar, dus onveilig wordt.
Jouw kennelijk ontspannen en rustige staat kost jou ook nog eens bakken met energie. Want je bent hyperalert op alle signalen van de ander die ook weer subtiel en minder subtiel jou het gevoel van gevaar geven.
Als fawning jouw base-line is, jouw primaire overlevingsstructuur, meestal vanuit de kinderjaren al goed ontwikkeld, dan raak je op den duur gefrustreerd en hopeloos. Je lichaam en geest raken uitgeput. Je loopt kans de verbinding met dat wat voor jou echt belangrijk is kwijt te raken. Door de frustratie kun je zomaar opeens een uitbarsting krijgen waardoor je voor je omgeving als instabiel en onvoorspelbaar wordt ervaren. Ze kennen je immers als rustig en wel overwogen.
Als je jezelf herkent in dit patroon dan helpt het bewust worden hiervan al. Het gaat niet om schuld of slecht gedrag. Het gaat om een reactie van ons zenuwstelsel dat tot heilige taak heeft ons te beschermen.
In relatie tot stress kennen we de termen fight, flight, als overlevingsgedrag. Een wat minder bekende, uiting van overlevingsgedrag is fawning. Een fawn is een reekalf en fawning geeft een vorm van weerloosheid aan. Een goede Nederlandse vertaling in het rijtje van vechten of vluchten is er niet.
Misschien ken je dat, bij jezelf of bij iemand in jouw omgeving, of kun je het je voorstellen? Dat je bent bereid voor jouw veiligheid, het verlies van jouw eigen behoeften, wensen en verlangens en jouw grenzen als prijs te betalen:
Ø Je kunt moeilijk nee zeggen
Ø Je blijft mensen behagen om in verbinding te kunnen blijven
Ø Je hebt de onbewuste overtuiging dat het beter is jezelf weg te cijferen
Ø Je blijft zwijgen voor de lieve vrede.
Ø Je laat je makkelijk voor het karretje van een ander spannen.
Ø Beter dit, dan te worden afgewezen.
WAT
Stephen W. Porges (geboren 1945), Amerikaanse psycholoog en neurowetenschapper. Psychiatrisch professor North Carolina Universiteit.
Boek: The Polyvagal Theory: Neurophysiological foundations of Emotions, Attachment, Communication, and Self-regulation (Norton, 2011)
Fawning is een stressreactie die ons in staat stelt omwille van onze overleving een “veilig en sociaal” gevoel te creëren. Als de situatie te onveilig is en wij niet in staat zijn om weg te komen van het “gevaar” dan is aanpassing de beste strategie. Je bent veilig als je degene waarbij je de dreiging voelt pleziert en tevreden stelt.
Fawning ontstaat vaak al in de kinderjaren
Misschien moest je als jong kind al voor je vader of moeder zorgen en ben je hun last gaan dragen. Misschien mocht je helemaal niet boos zijn thuis, of je angsten laten zien. Jongens huilen immers niet en meisjes gedragen zich netjes en aangepast. In ieder geval was er te weinig veiligheid om jouw gevoelens te tonen en jezelf te kunnen zijn
Als kind ben je weerloos en afhankelijk van jouw omgeving. Als deze omgeving onveilig was door ouders die geen veiligheid konden bieden of omdat je ouders niet voor je konden zorgen dan is Fawning een voor de hand liggend patroon. Als kind kun je hier niet tegen vechten en je kunt niet weg. Je zult je dus aan gaan passen. Want als je lief bent dan mag je misschien wel blijven en wordt er niemand boos op je.
Fawning is een zijnstoestand waarin je jezelf verliest omdat je dingen doet of zegt die tegen je eigen gevoel ingaan. Je geeft je eigen behoefte op uit angst dat het voor jezelf op komen of uit de situatie gaan, nog onveiliger voor je maakt. Hoe minder bedreigend je bent, hoe groter de kans wordt dat de ander minder gevaarlijk voor je wordt. Dus je blijft lief lachen en zegt aardige dingen, je past je aan en gaat voor de harmonie.
Ogenschijnlijk ben je kalm en lijk je in controle te zijn. Lijken je acties weloverwogen maar ondertussen doe je zo ongeveer alles, inclusief je eigenwaarde verliezen, om maar door de stressvolle situatie heen te komen.
Probeer je je grenzen te stellen dan zijn deze zo vloeibaar dat de ander ze niet eens opmerkt. Je geeft voorrang aan wat we denken dat anderen van ons willen in plaats van voor jezelf op te komen.
In de microexpressie in het gezicht echter, met name het gebied rond de ogen, is te zien dat de lieve lach niet echt is. Ook in de andere van de 6 communicatiekanalen zoals stemgeluid, en intonatie, zijn afwijkingen ten opzichte van de echte rustige ontspannen en zelfbewuste staat waar te nemen. Je communiceert incongruent waardoor je ook weer voor jouw omgeving onvoorspelbaar, dus onveilig wordt.
Jouw kennelijk ontspannen en rustige staat kost jou ook nog eens bakken met energie. Want je bent hyperalert op alle signalen van de ander die ook weer subtiel en minder subtiel jou het gevoel van gevaar geven.
Als fawning jouw base-line is, jouw primaire overlevingsstructuur, meestal vanuit de kinderjaren al goed ontwikkeld, dan raak je op den duur gefrustreerd en hopeloos. Je lichaam en geest raken uitgeput. Je loopt kans de verbinding met dat wat voor jou echt belangrijk is kwijt te raken. Door de frustratie kun je zomaar opeens een uitbarsting krijgen waardoor je voor je omgeving als instabiel en onvoorspelbaar wordt ervaren. Ze kennen je immers als rustig en wel overwogen.
Als je jezelf herkent in dit patroon dan helpt het bewust worden hiervan al. Het gaat niet om schuld of slecht gedrag. Het gaat om een reactie van ons zenuwstelsel dat tot heilige taak heeft ons te beschermen.
————————————————————
Mijn naam is Jordi van Zelst, trainer in persoonlijke ontwikkeling en coach. Ik zie in de praktijk veel mensen met lichamelijke en geestelijke klachten omdat zij zich niet bewust zijn van wat zij belangrijk vinden, niet-helpende overtuigingen hebben en (nog) niet het in-zicht of de durf hebben om te zijn wie ze eigenlijk willen of kunnen zijn.
Reacties
Een reactie posten