Gastblog: Zet jij je beste teentje voor?
Zeven redenen voor de grote teen.
1. Waar de looprichting en beweging voor een groot deel wordt gestuurd door de romp, is het de grote teen die voor een belangrijk deel invloed heeft op de looptechniek. Om dit goed te onderbouwen volgen hieronder zeven redenen om de grote teen op de juiste manier te gebruiken tijdens het hardlopen.
Tijdens het hardlopen verplaatst het lichaamsgewicht (het lichaamszwaartepunt) zich van het ene been naar het andere been. Dit is het beste weer te geven in de afwikkeling van de voet. De afwikkeling van de voet is op vele manieren onderzocht, en is te onderscheiden in verschillende fasen. Er is een onderscheid tussen mensen die op hun hielen landen (en eventueel de midvoet), en mensen die op hun voorvoet landen. De meeste hardlopers (ongeveer 90%) hebben van nature een hiellanding, dus hier zullen wij ons op richten.
Tijdens de landing komt in bijna alle gevallen eerst de buitenkant van de hiel tegen de grond. Dit is simpelweg te verklaren omdat het buitenste enkelkapsel leniger is dan het kapsel aan de binnenzijde van de enkel. Onder invloed van de zwaartekracht en de snelheid van de voortgaande beweging zal de voet met een naar binnen draaiende beweging in zijn geheel contact gaan maken met de grond. Deze beweging wordt in de literatuur en vakbladen doorgaans benoemd als de pronatie-beweging. Deze beweging wordt opgevangen door de vorm van de voet, met daarin als centrale rol de elastische band aan de onderzijde van de voet, ofwel de peesplaat.
De verplaatsing van het lichaamsgewicht verloopt in deze fase nog naar de buitenzijde van de voet. Gezien de vorm en bouw van de voet is dit heel logisch, aangezien de binnenzijde van de voet niet gemaakt is om met het volledige gewicht op te steunen. Vervolgens is er een simpel en logisch vervolg; het lichaamsgewicht gaat zich verplaatsen van de ene voet naar de andere voet. Ofwel vanaf de buitenkant van de voet richting de andere voet. En dus vindt er simpelweg door het volgen van die verplaatsing, een afwikkeling plaats over de grote teen.
2. De meest makkelijke manier om voorwaarts te kunnen verplaatsen, is door het lichaamsgewicht naar voren te laten vallen. De zwaartekracht zorgt dan voor een versnelling van de beweging in voor(neer)waartse richting. En het enige wat je hoeft te doen is je voet naar voren te plaatsen (om niet daadwerkelijk voorover te vallen). Vervolgens doe je hetzelfde met je andere been, en het lopen is begonnen. Om dit zo min mogelijk energie te laten kosten, moeten alle gewrichten zoveel mogelijk in balans zijn. En de voorwaartse verplaatsing van het lichaamszwaartepunt moet zoveel mogelijk balanceren over de gecombineerde as van beweging van de voet. Het verloop van deze as is…… en eindigt in voorwaartse richting bij de binnenzijde van de grote teen (aan de kant van de tweede teen).
3. De Achillespees (AP) en kuitspier vormen een belangrijke factor in het lopen. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen met langere achillespezen over het algemeen harder kunnen lopen (met duurlopen). Dit heeft vooral te maken met de elasticiteit van de AP. In de loopbeweging wordt veel gebruik gemaakt van deze elastische lenigheid. Dit gebeurt doordat het been een voorwaartse draaibeweging maakt ten opzichte van de voet. Hierdoor wordt de kuitspier (remmend) verlengd en wordt dus de achillespees met elastische energie geladen. Zodra de hiel van de grond gaat komen in aanloop naar de afzetfase van de afwikkeling, zal deze (gratis) elastische energie vrijkomen. Om er zoveel mogelijk van te profiteren, is het zinvol om af te zetten over je grote teen.
4. Een andere manier om gratis energie te verwerven uit de afwikkeling zit verstopt in de bouw van de enkel en het onderbeen. Scheen en kuitbeen zijn met elkaar verbonden met een vlies, en vormen samen een vork die steunt op het sprongbeen en hielbeen. Langs de onderkant van beide zij-uitstekels van de enkel lopen elastische pezen.
5. Onder de voet loopt de peesplaat, die als een elastiek loopt vanaf het hielbeen naar de basis van de grote teen. In zijn functie is deze band ondersteunend voor de vorming van de voet, en tijdens het lopen vormt hij een veer waarover de afwikkeling plaatsvindt. Het omhoog brengen van de grote teen zorgt ervoor dat deze band op spanning komt, en tijdens de pronatiebeweging van de landing wordt de band ingeveerd. Tijdens de afwikkeling geeft deze veerwerking een ondersteuning in de afzet omdat de band dan in omgekeerde richting zijn elastische energie ontlaadt.
6. Een goede strekking van de heup kan alleen plaatsvinden als dit gelijktijdig gebeurt met het naar binnendraaien van het been. De afwikkeling over de grote teen gaat juist samen met deze naar binnen draaiing beweging van het been. Hierdoor wordt dus de voorwaarde geschept om het been goed naar achteren te laten zwaaien tijdens het hardlopen. Voor alle duidelijkheid; bij een afwikkeling over de buitenkant van de voet draait het been naar buiten, en moet je de strekbeweging van de heup gaan maken door je bekken naar achteren weg te draaien.
7. Bij een (rechte) afwikkeling van de grote teen, wordt het basisgewricht van de grote teen recht belast. Indien de afwikkeling over de buitenkant van de voet plaatsvindt, vormt zich een naar binnengaande druk op de grote teen. Hierdoor kan op lange termijn een zogenaamde hallux valgus vormen. Ook bij een afwikkeling waarbij op het laatste moment een draaiende beweging naar de binnenzijde van de voet gemaakt wordt, zal een scheve druk op de teen ontstaan, met dezelfde gevolgen van dien.
Al met al mooie achtergrond informatie! Heb jij (andere) ideeen, vragen, of ben je benieuwd naar jouw looppatroon? Dan horen wij je graag!
Sportieve groet,
Nova Fysio & Performance
"Preventie, Revalidatie & Prestatie verbetering"
Reacties
Een reactie posten