Patientinformatie AC-luxatie conservatief SNZ

Het AC-gewricht (het acromio claviculaire gewricht)

De verbinding tussen het sleutelbeen (clavicula) en een deel van het schouderblad (het acromion) wordt het AC-gewricht genoemd. Dit gewrichtje heeft veel te maken met de bewegingen van de arm. Over het AC-gewricht liggen ligamenten (banden), die belangrijk zijn voor de stabiliteit. Zij zorgen er mede voor dat het sleutelbeen en dat het AC -gewricht in positie blijven met het schouderblad.

Instabiliteit van het AC-gewricht

Subluxatie of luxatie (uit de kom gaan) van het AC-gewricht is onder andere onder sportieve jongeren een veel voorkomende schouderklacht. Meestal wordt het veroorzaakt door een ongeval (trauma). Bijvoorbeeld een val op de schouder waarbij de schoudergordel naar beneden wordt gedrukt. Bij deze ongevallen komt er dus teveel spanning op het gewricht en de boven genoemde banden die dan eventueel geheel kunnen afscheuren. De mate van ontwrichting (luxatie), en dus de ernst van het ontstane letsel wordt benoemd in de Rockwood classificatie 1 t/m 6. Vanaf de 3^e graad, zou er sprake kunnen zijn van een zogenoemd 'pianotoetsfenomeen'. Waarbij het sleutelbeen als het ware kan worden ingedrukt als een toets van een piano, welke dan weer terugkeert in zijn oorspronkelijke positie, te weten een hoogstand van het sleutelbeen.

Afb. 1. de Rockwood classificatie Afb. 2. pianotoetsfenomeen

Wat nu?

Na een trauma zal er pijn zijn in rust rond het gewricht. Er dienen dus gepaste maatregelen genomen te worden om de schouder te ontzien, te laten rusten, en waar het kan de beweeglijkheid zo goed als mogelijk in stand te houden met respect voor het bindweefsel herstel. Vraag dit goed na bij uw fysiotherapeut.

Het functieherstel is in de meeste gevallen goed. In verreweg de meeste gevallen wordt er gekozen voor een conservatieve behandeling (fysiotherapie).Uit de onderzoeken blijkt dat 95-97 goede tot uitstekende resultaten behaalde met fysiotherapie. Zelfs de tijd tot terugkeer naar werk- en sportactiviteiten wordt ongeveer gehalveerd t.o.v. een eventuele operatie!

Houdt daarbij wel eventueel rekening met het cosmetische aspect, de stand van het sleutelbeen kan blijvend zijn zoals vlak na het trauma. Er zijn in het operatieve reposities gedaan die echter in verhouding meer problemen gaven (in het bijzonder voor het schoudergewricht zelf) dan het conservatieve beleid (fysiotherapie).

Wat kun je verwachten?

Fase 1 (0 - 2 weken)

• 2-3 weken rust in een mitella
• De arm/hand niet voorwaarts naar de andere lichaamszijde brengen
• De hand niet achter de rug wordt gebruikten(bijv hemd in broek doen)
• Tijdens deze periode kan er in de rustpositie (isometrisch) pijnvrij getraind worden
• Rotator cuff training & zogenoemde spier sturingsoefeningen (zie bijlage)
• Gerichte actieve mobilisatie door uw fysiotherapeut indien nodig
• Automobilisatie (huiswerkoefeningen) om bijv. een Frozen Shoulder te voorkomen

Na enkele dagen begonnen worden met het uitvoeren van lichte bewegingen u weer voelt en waarneemt dat u uw arm weer kan bewegen. Dit is goed voor het bewegingsgevoel en de coordinatie van bewegingen.

Ook lichte isometrische oefeningen zijn zinvol om te zorgen dat de spieren goed op spanning blijven en de actieve stabiliteit van de schoudergordel zo optimaal mogelijk blijft.

Fase 2 (2 – 6 weken)

• Opbouw oefentherapie gericht op functie van dagelijkse bezigheden
• Steunfunctie en stabiliteitstraining
• Gerichte actieve mobilisatie door uzelf en uw fysiotherapeut indien nodig

Na 4 weken kan er in de regel begonnen worden met actieve mobilisatie. U kunt dan met eigen kracht bewegingen gaan maken om de normale bewegingsuitslagen te oefenen. Ook zwaardere isometrische oefeningen kunnen nu gedaan worden waarbij ook de pijn de grenzen bepaald.

Fase 3 (6 – 12 weken)

• Opbouw oefentherapie gericht op werk- en sportactiviteiten

Na 6 weken kan er zwaarder worden geoefend met grotere spiergroepen rond de arm (de rotator cuff) en de scapulothoracale spieren (de spieren van uw schouderblad). Het oefenprogramma dient gericht te zijn op de dagelijks benodigde bewegingen en kracht die u thuis en in uw werksituatie tegenkomt.

“Uw gewricht laat u weten wanneer u hem geïrriteerd hebt, zorgt u goed voor hem?”

Belasting/belastbaarheid

De belastbaarheid is de draagkracht van je lichaam, wat kan je lichaam aan? De belasting is de draaglast van je lichaam, wat moet je lichaam dragen? Dit hoort in balans te zijn.

Vaak zien we echter een verstoorde verhouding tussen de belasting en de belastbaarheid, dit kan resulteren in een overbelasting maar ook in een onderbelasting! Deze balans is per individu verschillend, er is geen gouden regel.

Mag ik pijn ervaren bij belasting?

Ja, bij het oefenen en het belasten mag u enige pijn ervaren. Uit onderzoek is gebleken dat dit geen kwaad kan, mits de pijn en mogelijke stijfheid niet toeneemt in de loop van de tijd. De pijn die ervaren mag worden is maximaal een 3 op een schaal van 10.

Wat als uw klachten niet weg gaan?

• Verwacht u niet te veel, te snel? Heb geduld, we weten uit ervaring en onderzoek dat dit vervelende klachten kunnen zijn.
• Oefent u op de juiste manier, voert u de oefeningen goed uit?
• Oefent u genoeg en consequent? Als u goed therapietrouw bent verhoogd de kans op goed herstel.
• Denkt u goed aan uw belasting/belastbaarheid? Luister goed naar uw lichaam/hoofd.

Denk aan dat belasten als een soort medicatie is: “Te weinig is ineffectief, teveel kan een overdosis geven”

Vraag het uw therapeut als u er niet uitkomt. Als u verder nog vragen en/of opmerkingen heeft horen wij het uiteraard graag van u.

Veel succes met de revalidatie!

Vriendelijke groet,

uw schouder specialist